Select Page

DE HIK, TUSSEN HET GENOT VAN HET WOORD EN HET GENOT VAN HET LICHAAM

Samenvatting: De taal verknoopt zich met het lichaam in het symptoom. Vraag is op welke manier we deze symptomatologie, tussen het genot van het woord en het genot van het lichaam, kunnen horen en interpreteren. Aan de hand van twee casussen uit de filmgeschiedenis (Lubitsch) en de filosofiegeschiedenis (Plato) duiken we in het resonantiegebied van een opmerkelijk lichaamsgebeuren van het spreekwezen: de hik. We tonen aan dat de interpretatie die zich richt op de band tussen het spreken en het genot vaak bijzonder komisch is en kan zorgen voor het verlichtend effect van de lach.

VER HEEN OVER EEN DELIRANTE MELANCHOLISCHE EPISODE IN HET LEVEN VAN PSYCHIATER DR. P.C. KUIPER

Samenvatting: Het onderwerp van dit artikel is melancholie, opgevat als psychotische depressie. Uitgangspunt is het boek Ver heen Verslag van een depressie, waarin psychiater P.C Kuiper getuigt van een jarenlange melancholische episode uit zijn eigen leven. We volgen zijn getuigenis nauwgezet, maar brengen enkele lacaniaanse interpuncties aan. In een eerste deel ligt de focus op de uitlokkende factoren van zijn depressie die zich voornamelijk afspelen in het register van de narcistische blessure. Daarna concentreren we ons op de melancholische waan van Kuiper, gebaseerd op fundamentele betekenaars zoals de dood en de hel. Tot slot richten we ons op zijn herstel, waarin hij geleidelijk aan opnieuw de passie van zijn ziel terugvindt.

DE SCHREEUW VAN ALLES DAT GAAT STERVEN. OVER DE MELANCHOLIE IN HET WERK VAN LARS VON TRIER

Samenvatting: We bespreken in dit artikel twee films van Lars von Trier die ons iets leren over de melancholische depressie. De film Antichrist illustreert hoe we een psychose vooral niet mogen benaderen als we een gewelddadige passage à l’acte willen vermijden. Door te focussen op het therapeutische proces in deze film verhelderen we de logica van de passage à l’acte, die tracht het kakon of het ‘kwade object’ in de ander te treffen. In de film Melancholia zien we hoe krachtig een melancholicus zich kan aangezogen voelen door een vol object zonder tekort, zoals een planeet. Deze film leert ons hoezeer de neurotische depressie van de psychotische depressie verschilt, met name in de verhouding tot het reële object, tot das Ding en tot een echte ramp.